| ||
Nesoryzomys swarthi | ||
Orr, 1938 | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | strunowce | |
Podtyp | kręgowce | |
Gromada | ssaki | |
Podgromada | żyworodne | |
Infragromada | łożyskowce | |
Rząd | gryzonie | |
Podrząd | myszokształtne | |
Nadrodzina | myszowe | |
Rodzina | chomikowate | |
Podrodzina | bawełniaki | |
Rodzaj | galapagosek | |
Gatunek | galapagosek opuncjowy | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ) | ||
![]() narażony na wyginięcie
|
Galapagosek opuncjowy (Nesoryzomys swarthi) – gatunek gryzonia z rodziny chomikowatych, występujący endemicznie na wyspach Galapagos.
Gatunek został opisany naukowo w 1938 roku przez R.T. Orra, miejsce typowe to Sullivan Bay na wyspie Santiago (Galapagos). Bywał uznawany za odmianę wymarłego galapagoska reliktowego (podobnie jak galapagoska kraterowego), ale gatunki te dzielą różnice w budowie czaszki i zębów.
Galapagosek opuncjowy występuje wyłącznie na wyspie Santiago w archipelagu Galapagos należącym do Ekwadoru, o powierzchni około 580 km², z czego zasięg występowania gryzonia to przypuszczalnie mniej niż 20 km². Występuje na nizinach, w suchym lesie i na obszarach porośniętych krzewami. Jest spotykany w różnych częściach wyspy, najczęściej w gęstej roślinności na obrzeżach krateru wulkanu, na wysokości 1300 m n.p.m. Lokalnie jest pospolity.
Jest to zwierzę nocne, prowadzi naziemny tryb życia. Nie wiadomo, czym się żywi. Populacje tego gryzonia przetrwały tam, gdzie w dużej liczbie rosną opuncje Opuntia galapageia , co sugeruje związek między rośliną a tym ssakiem.
Gatunek ma ograniczony zasięg występowania, nie wiadomo jaki jest trend zmian jego liczebności. Pierwszy raz N. swarthi schwytano w 1906 roku, ale gdy 32 lata później został opisany podejrzewano, że gatunek ten już wymarł. W 1965 roku odnaleziono czaszkę tego gryzonia, co wskazywało że na wyspie może wciąż istnieć jego populacja. Jednak badacze szukający jej w latach 70. XX wieku znaleźli jedynie zawleczone na wyspę szczury śniade i myszy domowe. Dopiero w 1997 roku udało się odnaleźć żywe gryzonie, które przetrwały koegzystując z introdukowanymi gatunkami. W 2005 roku odkryto dwie nieznane populacje na północnym wybrzeżu wyspy. N. swarthi jest obecnie uznawany za gatunek narażony na wyginięcie.