Պունշ
Southern Bourbon Punch.jpg
Ենթատեսակ կոկտեյլ
Punch (drink) Վիքիպահեստում

Պունշ ( գերմ. ՝ punsch, անգլ. ՝ punch) ալկոհոլային կոկտեյլների հավաքական անուն, որոնք սովորաբար մրգեր կամ մրգային հյութեր են պարունակում: Ավանդաբար մատուցվում է խնջույքների ժամանակ, լայն մեծ տարաների մեջ, որոնց մեջ մրգեր են «լողում»: Խմիչքը Անգլիա էր ներկրվել Հնդակստանից 17–րդ դարի սկզբին և տարածվել Եվրոպայում : Գոյություն ունի նաև նմանատիպ անվամբ շվեդական և ֆիննական ալկոհոլային խմիչք՝ անգլ. ՝ Punsch, ֆին. ՝ Punssi:

Պատմություն

Պունշն առաջին անգամ հայտնվեց Հնդկաստանում, անունը ծագում է հինդի panch («հինգ») բառից (և ծագում է սանսկրիտի panchan-s) բառից: Դա 5 բաղադրիչներից՝ ռոմից, շաքարից, լիմոնի հյութից, տաք ջրից և թեյից պատրաստված տաք խմիչք էր: Հնդկաստանում խմիչքը կոչվում էր paantsch:

17-րդ դարի սկզբին բրիտանական Օստ Իդնիայի ծովագնացները Հնդկաստանից պունշը ներկրեցին Անգլիա և այնտեղից այն տարածվեց Եվրոպայում: Սկզբում այն պատրաստում էին բրենդիի և գինու հիման վրա, քանի որ ռոմը հայտնի դարձավ միայն XVII-րդ դարի վերջին: Առաջին անգամ «պունշ» ( անգլ. ՝ punch) տերմինը գրանցվեց բրիտանական փաստաթղթերում 1632 թվականին:

Ժամանակի ընթացքում պունշի պատրաստման եղանակները շատացան և դրանց համար միակ ընդհանուր բանը դա մրգային հյութն է, որը մտնում է բոլորի բաղադրության մեջ: Պունշը երբեմն մատուցում են սառը կամ պատրաստում են նույնիսկ ոչ ալկոհոլային կոկտեյլ զանազան մրգային հյութերից, թարմ կամ պահածոյացված հատապտուղներից և մրգերից, որը նույնպես պունշ է կոչվում:

Ռոմի պունշ

Ռոմով պատրաստվում է «պլանտատորի պունշ» (Planter’s Punch), բարբադոսյան ռոմի պունշ (Bajan Rum Punch), կարիբյան ռոմի պունշ (Caribbean Rum Punch): «Ամենաիսկական» ռոմի պունշերը՝ պլանտատորի և բարբադոսյանն են:

Բարբադոսյան պունշը պատրաստվում է ռոմի պունշի պատրաստման ամենահին բաղադրատոմսերից մեկով: Դրա բաղադրատոմսը հանգավորված է՝ «One of Sour, Two of Sweet, Three of Strong, Four of Weak», ինչը նշանակում է մեկ բաժին լիմոնի հյութ, 2 բաժին շաքար, 3 բաժին ռոմ (նախընտրելի է բարբադոսյան), 4 բաժին ջուր: Խմիչքի մեջ ավելացվում է անգոստուրա և մշկընկույզ :

Պունշը Գերմանիայում

">Պատկեր:Burning feuerzangenbowle time lapse.ogv Play media
«Zuckerhut» շաքարի այրվող կտորը «Feuerzange» ցանցի վրա
Feuerzangenbowle պունշ

Գերմանիայում պունշ ( գերմ. ՝ punsch) անվանում են զանազան մրգային հյութերի խառնուրդից պատրաստված խմիչքը տարբեր համեմունքներով, հաճախ գինու կամ լիկյորի ավելացմամբ: Ֆրիդրիխ Շիլլերը (1759-1805) նկարագրեց պունշի բաղադրատոմս 4 բաղադրիչներից՝ լիմոն, շաքար, ջուր և ալկոհոլային խմիչք իր՝ Punschlied բանաստեղծության մեջ:

Գերմանիայում Սուրբ Ծննդի ավանդական տոնակատարությունը ներառում է գերմ. ՝ Feuerzangenbowle «շիկացած ուտելիքների խմիչք», այրող պունշ: Կարմիր չոր գինով լի տարան, որի մեջ համեմունքներ են ավելացված (դարչինի ձողիկներ, մեխակ, նարնջի կեղև, ինչպես և գլինտվեյնում), տաքացնում և վերևից դնում են գերմ. ՝ Feuerzange հատուկ ցանց, որի փոխարեն հնում օգտագործում էին բուխարու վանդակ: Վանդակի վրա դնում են գերմ. ՝ Zuckerhut շաքարի գլուխ (կոնաձև շաքարի մեծ կտոր), որը ցանում են ռոմով (54 % ոչ պակաս թունդությամբ) և այրում: Շաքարը հալչում է, ռոմ ավելացնում են այնքան ժամանակ, մինչև ողջ շաքարը չհոսի գինու մեջ: Խմիչքը շարունակում են տաքացնել քանի դեռ այն մինչև վերջ չի խմվել:

Պունշը մեր օրերում

Այսօր «պունշ» բառը համարվում է ոչ ավելին քան հավաքական տերմին նման բազում խմիչքների համար: Գոյություն ունեն բազում տարբերակներ, որոնք հեռու են ավանդական պունշից: Օրինակ՝ այն կարող է մատուցվել սառը վիճակում, դրա մեջ կարող են ավելացվել այլ բաղադրիչներ ( մեղր, թեյ, մրգի կտորներ), ռոմի փոխարեն կարող է օգտագործվել մեկ այլ թունդ խմիչք ( կոնյակ, բուրբոն): Պունշ կարող է կոչվել նաև ոչ ալկոհոլային կոկտեյլը պատրաստված զանազան մրգային խմիչքներից, թարմ և պահածոյացված մրգերից և հատապտուղներից: