Coa Illustration Elements Building Castle.svg
Լայուսե ամրոց
Laiuse linnus.jpg
Տեսակդղյակ և գոյություն չունեցող շենք կամ կառույց
ՏեղագրությունԼաիուսևելյա
Վարչական միավոր Jõgeva Rural Municipality
Երկիր Flag of Estonia.svg Էստոնիայի Հանրապետություն
ԿառուցվածXIV դար
Շինանյութքար
Կոորդինատներ: 58°48′43.500000098799″ հս․ լ. 26°32′39.200000099201″ ավ. ե. / 58.81208333336077487° հս․. լ. 26.54422222224977901° ավ. ե. / 58.81208333336077487; 26.54422222224977901
Laiuse Castle Վիքիպահեստում

Լայուսե ամրոց (էստ․՝ Laiuse ordulinnus, Լաիս ամրոց, գերմ.՝ Schloß Lais), Լիվոնյան օրդենի կողմից Էստոնիայի Յիգևամաա շրջանի Լաիուսևելյա գյուղում կառուցված ամրոց։ Ներկայումս պահպանվել են ամրոցի ավերակները։

Պատմություն

Ամրոցի ամենահին հատվածը աղյուսից ու գրանիտից կառուցված տուն-բերդն է, որ գտնվում է ավելի ուշ ամրոցի՝ կառուցված շրջանաձև պատի հարավարևմտյան հատվածում։ Այն կառուցվել է, հավանաբար, XIV-րդ դարում։ Ամրոցն առաջին անգամ հիշատակվում է 1406 թ.։ Շուտով տուն-բերդին մոտ կառուցվել է կլոր եկեղեցի (ringmüürkastell)։ Ամրոցի մուտքը գտնվում էր պարսպի հարավարևելյան հատվածում։

XV-րդ դարի սկզբում ամրոցը վերակաոռւցվել է։ Պարսպի արևելյան մասում կառուցվել են նոր դարպասներ, վերջինիս վերևում կառուցել են աշտարակ, իսկ դարպասների առջևում՝ պաշտպանական կառույցներ։ Նույն դարի կեսերին կառուցվել են հյուսիսարևելյան, հյուսիսարևմտյան ու հարավարևելյան կլոր աշտարակները, ինչպես նաև ավելացվել են պարիսպների հաստությունն ու բարձրությունը։

Լիվոնյան պատերազմի սկզբում՝ 1558 թ., ամրոցն անցավ ռուսներին, ովքեր այն ավերեցին 1559 թ.։

Ամրոցը հետագայում գտնվել է Լեհաստանի, ապա Շվեդիայի տիրապետության տակ։ Հյուսիսային պատերազմի ընթացքում՝ 1700 թ. Նառվայի ճակատամարտից հետո, ամրոցում են ձմեռել Շվեդիայի արքա Կառլ XII-ն ու նրա զորքը (1700—1701)։

Հետագա պատերազմների ընթացքում ամրոցն ավերվել է։ Ավերակները պահպանվում են մինչև օրս։

Պատկերասրահ


Այս հոդվածը օգտագործում է նյութը Լայուսե ամրոց Վիքիփեդիայի հոդվածից, որը ազատվում է Creative Commons Attribution-Share-Alike License 3.0 -ի ներքո: