| ||
![]() | ||
Rodzaj | Nabój karabinowy | |
Kaliber | 7,92 mm | |
Średnica | ||
pocisku | 8,22 mm | |
min. szyjki | 8,76 mm | |
max. szyjki | 8,89 mm | |
max. łuski | 11,90 mm | |
kryzy | 12,00 mm | |
Długość | ||
łuski | 56,8 mm | |
pocisku | 28 mm | |
naboju | 80,5 mm | |
Masa | ||
naboju | patrz opis | |
pocisku | patrz opis | |
Inne | ||
Prędkość początkowa |
patrz opis | |
Energia początkowa |
patrz opis | |
Ciśnienie maksymalne |
patrz opis |
7,92 × 57 mm Mauser – nabój karabinowy kalibru 7,92 mm o długości łuski 57 mm.
Nabój kalibru 7,92 mm Mauser został zaprojektowany na zlecenie niemieckiej Komisji Badawczej Broni (niem. Gewehrprüfungskomission) dla nowego karabinu Gewehr 88 wprowadzonego do uzbrojenia w 1888, wykorzystywana później także do zasilania powtarzalnych karabinów Mausera. Podczas II wojny światowej wykorzystywano go do zasilania większości typów karabinów i karabinów maszynowych, a także powtarzalnych Kar98k, Gew41, Gew43, oraz wielu innych, oraz karabinów maszynowych będących uzbrojeniem samolotów, pojazdów i piechoty.
Chociaż do dziś nabój ten określany jest mianem Mauser, to wytwórnia Mausera nie miała nic wspólnego z jego projektowaniem, a nazwa niejako przylgnęła do tego typu amunicji ze względu na wykorzystywanie jej głównie do zasilania broni produkcji Mausera.
Podczas II wojny światowej podobnie jak nabój 9 × 19 mm Parabellum, amunicja standardu 7,92 × 57 mm Mauser była produkowana i wykorzystywana zarówno przez państwa Osi jak i aliantów między innymi do karabinu Besa stanowiącego uzbrojenie brytyjskich pojazdów opancerzonych.
Zgodnie z nazewnictwem niemieckim nabój ten był określany jako Infanteriepatrone 7,9mm (nabój piechoty) lub 7,9mm – Militärpatrone (nabój wojskowy) lub Mauser – Standardmunition 7,92x57 (standardowa amunicja Mausera). W krajach anglosaskich znany jest do dziś jako 8 mm Mauser. Różnica w określeniu kalibru wynika ze sposobu pomiaru średnicy przewodu lufy, 8 mm to średnica wraz z głębokością bruzd gwintowania. Obecne oznaczenie europejskie to 7,92 x 57mm IS lub 7,92 x 57mm JS. Różnica w nazewnictwie europejskim wynika z tego że w 1905 gdy wprowadzono tę amunicję do uzbrojenia Armii Cesarstwa Niemieckiego oznaczono ją skrótem 7,92x57 IS od Infanterie, Spitz (ostrołukowy nabój piechoty). Nabój ten był wersją rozwojową starszej wersji amunicji z 1888 – 7,92x57 I z tępołukowym pociskiem, który opracowano do wykorzystania z ładownikami karabinów Mannlicher-Mauser (Gewehr 88). Zmodyfikowana amunicja posiadała lżejszy i ostro zakończony pocisk (ostrołukowy) o średnicy 8,2 mm zamiast 8,02 mm, który posiadał znacznie lepsze parametry balistyczne, większy zasięg i celność.
W ponad stuletniej historii naboju 7,92 × 57 mm wykorzystywano go w wielu armiach świata włącznie z Turcją, Chinami, Egiptem, a także w byłych niemieckich koloniach w Afryce, oraz oczywiście w samych Niemczech. W okresie międzywojennym był standardowym nabojem karabinowym Wojska Polskiego. Obecnie amunicja ta jest nadal produkowana głównie do strzelań sportowych, oraz jako amunicja myśliwska. Podobna amunicja wykorzystywana do polowań to 6,5 × 55 Scan, 7 × 57 Mauser i 8 × 68 S.
Naboje produkowane w Polsce w okresie międzywojennym stanowiły głównie kopie lub modyfikacje niemieckiej amunicji. Standardowym pociskiem karabinowym był S (masa 9,9 g) — kopia niemieckiego S z 1905 roku. Dla karabinów maszynowych używano pocisku ciężkiego SC (masa 12,8 g) — kopia niemieckiego s.S. Pocisk przeciwpancerny był oznaczony P i był kopią niemieckiego SmK. Pocisk przeciwpancerno-smugowy PS i zapalający Z stanowiły polskie modyfikacje niemieckich pocisków. Własnym opracowaniem był pocisk dalekonośny D, o zasięgu ogniem pośrednim 5200-5500 m.